Kazimiera Szczuka - Foto: LS(lca.pl)

Co to znaczy być feministką? Pani jako pierwsza feministka Rzeczpospolitej, chyba wie to najlepiej.

- Nie wiem czy pierwsza, to chyba trochę przesadzona opinia, w każdym razie minimum bycia feministką to dostrzeganie, że kobiety mają gorzej i działać na rzecz zmiany. Wierzyć w to, że równość się opłaca, że nie powinno być dyskryminacji, i że można coś z tym zrobić.

W takim razie w jaki sposób powinnyśmy walczyć z męskim szowinizmem?

Myślę, że w dużej mierze męski szowinizm jest kwestią wychowania, kultury, biologii, testosteronu.

Czyli my, jako matki popełniamy błędy, wychowując swoich synów w duchu męskiego szowinizmu?

Na pewno bardzo dużo zależy od wychowania, obserwuję to na podstawie młodej generacji. Już pojawiają się zmiany i widać to w krajach Europy, także w Polsce. Trochę zaczyna to być widać na świecie, niestety, nie na całym świecie. Tak, to kwestia wychowania, natomiast jeżeli mamy do czynienia z zatwardziałymi szowinistami, to po prostu nie ma sensu z nimi walczyć. Trzeba walczyć tam, gdzie się da coś zmienić i przede wszystkim nie w pojedynkę. Myślę, że istotą feminizmu jest też poczucie, że się nie jest samą, że można coś zmienić, ale trzeba się wspierać , organizować i działać wspólnie.

Pierwszy Legnicki Festiwal Kobiecości, w którym Pani uczestniczyła, to impreza bardzo feministyczna.

To bardzo piękne, zważywszy na czasy, kiedy o feminizmie niewiele wiedziałyśmy, myślałyśmy, że to jakieś dziwactwo, albo się tego wstydziłyśmy, a tymczasem dużo się działo w krajach zachodu. Mówię tu o starszej generacji, kiedy na przełomie lat 60 i 70, kiedy to bardzo silna była taka tradycja wspólnotowa, że się organizuje imprezy dla kobiet, że kobiety same to organizują, że mogą rozmawiać, opowiadać swoje historie, na które nie bardzo jest miejsce w codziennym życiu. I to nie jest przestrzeń prywatna, nadal jednak jest nasza, ale to nie jest już rozmowa z koleżanką tylko po to żeby się wygadać. Takie spotkania mają o wiele głębszy sens, taki bardziej wspólnotowy. Legnicki Festiwal jest piękną inicjatywą, bo sięga właśnie do takich źródeł, różnych grup kobiecych. Bo tak naprawdę taka fala feminizmu może się podnieść wtedy, kiedy kobiety się zaczynają spotykać, dzielić doświadczeniami, bez względu an to czy są to doświadczenia bardzo trudne, takie jak przemoc, czy macierzyństwo, kiedy można działać systemowo, ale też dzielić się doświadczeniami, czy też jest to sprawa ściśle polityczna, to zawsze dobrze jest żebyśmy tworzyły grupy. Tak właśnie, oddolnie powstała tradycja kobiecych spotkań. Rozumiem, że teatr w Legnicy dał przestrzeń kobietom i prawdą jest, że kobiety w kobiecych grupach, jeżeli nie zbierają się tylko na ploty, spotkania mają charakter bardziej wspólnotowy i dążący u polityce szeroko rozumianej. Rzeczywiście kobiety we własnym gronie trochę inaczej się zachowują i trochę więcej poświęcają sprawom ogólnym, niż tylko życiu rodzinnemu.

To Pani pierwsza wizyta na takim spotkaniu w Legnicy,ale w większych miastach chyba częściej do nich dochodzi?

Oczywiście, trzeba powiedzieć, że początki feminizmu we wczesnych latach 90., to były małe grupki, kilka fundacji, takich jak na przykład krakowska Fundacja „eFKa”, która do dzisiaj wydaje pismo „Zadra”, to Fundacja „Ośka”, Polskie Stowarzyszenie Feministyczne. Takie nieduże grupy. Teraz, mówię t z wielką satysfakcją, na szczęście naprawdę nikt nie jest w stanie poznać wszystkich kobiet, które się angażują w życie publiczne. Na Kongresie Kobiet było w tym roku siedem tysięcy pań, działają kongresy kobiet regionalne, mnóstwo organizacji, czyli taka sieciowa struktura, która lokalnie działa. To ogromny rozwój. Bywałam na konferencjach środkowoeuropejskich, gdzie Czeszki, Węgierki, Słowaczki, mówiły, że Polki naprawdę są wzorem organizowania się. Dzięki Kongresowi Kobiet, który skupia różne organizacje, zaczęło być nas widać i słychać. I do tego powinnyśmy dążyć.